Elke daksituatie is uniek. Jouw dak kan bijvoorbeeld de hele dag in de zon liggen, maar het kan ook zijn dat die ene boom naast jouw huis er net voor zorgt dat een paar zonnepanelen vanaf de middag in de schaduw liggen. Gelukkig bestaan er verschillende soorten zonnepanelensystemen, passend voor elke daksituatie. Door te kiezen voor het juiste systeem haal jij optimaal rendement uit je zonnepanelen.
In veel gevallen worden zonnepanelen in serie geschakeld en met 1 of 2 MPP trackers (regelaars) op één omvormer aangesloten. Alle zonnepanelen zijn dan stuk voor stuk met elkaar verbonden. Ze vormen als het ware een ‘kring’, waarin de opgewekte energie van alle zonnepanelen wordt opgeteld en naar de omvormer wordt geleid.
Een serie geschakeld systeem brengt een groot voordeel met zich mee: je hebt minder verlies. Doordat je minder verschillende onderdelen in je zonnepanelensysteem hebt, zoals kabels en connectoren, ontstaat er minder weerstand. De energie kan zich makkelijker verplaatsen door het paneel, waardoor er minder verlies optreedt en jij de optimale opbrengst haalt uit je zonnepanelen.
Kenmerkend voor een serie geschakeld systeem is alleen wel dat het minder functioneren van één paneel, door bijvoorbeeld de schaduw of minder instraling van de zon, ten koste gaat van de opbrengst van alle andere panelen in de serie. Dit noemen wij ook wel ‘het tuinslang-effect’, want ga je met je voet op de tuinslang staan dan komt er veel minder water uit.
Een mogelijkheid om dit tuinslang-effect tegen te gaan, is door te kiezen voor een serie geschakeld systeem met parallel-effect. Klinkt ingewikkeld, maar dat valt mee. Eigenlijk komt het erop neer dat in dit systeem elk zonnepaneel beschikt over een eigen optimizer. Deze optimizer levert de gelijkspanning afzonderlijk aan de omvormer. Dit zorgt ervoor dat de zonnepanelen minder afhankelijk zijn van elkaar en optimaal blijven functioneren als één of enkele panelen structureel minder presteren. Je haalt dus altijd optimaal rendement uit alle zonnepanelen.
Met de nieuwe generatie omvormer, de Zonneplan One optimized, is het zelfs mogelijk om alleen optimizers te plaatsen achter de zonnepanelen waar schaduw op valt. De andere panelen kunnen zonder optimizers blijven presteren. Dit scheelt in onderhoud en kosten.
Naast (partially) power potimizers, gebruiken we bij Zonneplan ook micro omvormers. Micro omvormers combineren het beste van beide werelden: ze optimaliseren de prestaties van individuele zonnepanelen en laten je besparen op de kosten. Lees meer over de verschillen tussen een micro omvormer en een partially power optimizer.
Dit hangt echt af van jouw daksituatie. Bij het inschatten van jouw daksituatie kan je letten op: de hellingshoek van je dak en objecten rondom je dak. Deze aspecten zijn namelijk bepalend voor je opbrengsten en daarmee het kiezen van het juiste systeem voor jouw zonnepanelen.
Objecten rondom jouw dak, zoals het dak van de buren of een hoge boom, kunnen schaduw veroorzaken. Ze beïnvloeden daarmee jouw opbrengsten en dus automatisch ook de keuze van jouw zonnepanelensysteem.
Maken we het simpel, dan kan je van de volgende vuistregel uitgaan: des te hoger het object, des te minder kan de zon hier ‘overheen’ schijnen. Is dit bij jou het geval? Dan maken onze adviseurs een keuze door te kijken naar de hellingshoek tussen het hoogste punt van het object en de meest dichtstbijzijnde of laagst geplaatste zonnepanelen. Is dit bijvoorbeeld 20°, dan is er eigenlijk alleen in de wintermaanden sprake van verlies en gezien het geringe aantal zonuren in de wintermaanden is dit verlies bijna verwaarloosbaar.
Daarnaast is de hellingshoek van je dak ook een belangrijk onderdeel van je daksituatie. De opbrengst van zonnepanelen is namelijk enorm afhankelijk van deze hellingshoek. De zon neemt gedurende het jaar namelijk verschillende hoogtes aan. In de wintermaanden staat de zon aanzienlijk lager dan in de zomermaanden. Wanneer een dak bijvoorbeeld een westelijke oriëntatie heeft en een hellingshoek van 30°, zal de opbrengst hoger zijn dan bij een hellingshoek van bijvoorbeeld 45°. Dit omdat de zon dan eerder in het jaar over de nok heen zal schijnen.
Wanneer de zonnepanelen op één dakvlak worden geplaatst, heeft de hellingshoek weinig tot geen invloed op de keuze van het juiste systeem en de juiste omvormer. Bij een verdeling over meerdere dakvlakken is het de taak van onze adviseurs om te bepalen welke oplossing voor het beste rendement zorgt. Dit kan één serie geschakeld systeem zijn, twee serie geschakelde systemen systemen of de adviseurs kunnen ervoor kiezen om gebruikt te maken van optimizers of micro omvormers.
In de basis geldt het volgende: liggen jouw zonnepanelen allemaal op hetzelfde dak, in dezelfde hellingshoek en valt er gedurende de dag geen schaduw op? Dan is een serie geschakeld systeem geschikt voor jouw daksituatie. Maar valt er op één of meer van jouw zonnepanelen schaduw of staan jouw zonnepanelen op verschillende hellingshoeken? Dan is het vaak verstandiger om voor twee serie geschakelde systemen te kiezen óf een serie geschakeld systeem met parallel-effect te kiezen.
Ons advies is echter wel om alleen voor een systeem met parallel-effect te gaan als jouw daksituatie hier écht om vraagt. Parallel-geschakelde systemen zijn namelijk een duurder dan serie geschakelde systemen. Eén van onze persoonlijke adviseurs kijkt graag met jou mee welke optie het meest geschikt is voor jouw dak.
Annelies Pierik is een van de auteurs op de website van Zonneplan. Zij heeft veel kennis over onder andere zonnepanelen, thuisbatterijen en dynamische energie.
Opgeleid in de Zonneplan Academy