Vaker negatieve stroomprijs in eerste kwartaal dan vorig jaar

De eerste drie maanden van 2024 telden liefst 30 uren waarin de marktprijs voor stroom negatief was. Dat is er eentje meer dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. De drie winterstormen Henk, Isha en Jocelyn legden al in januari de basis voor dit nieuwe record. Nog eens 18 uren was de prijs exact 0. Consumenten met een dynamisch energiecontract profiteerden op die momenten van lage stroomprijzen. Zij betaalden alleen (een deel van) de energiebelasting, die bovenop de inkoopprijs komt.

Negatieve stroomprijzen ontstaan op momenten waarop het verwachte aanbod van met name wind- en zonne-energie de vraag naar stroom overstijgt. Marktpartijen worden dan middels een negatieve prijs geprikkeld om meer stroom te verbruiken of de productie daarvan te staken. Inmiddels kunnen, volgens cijfers van de ACM, ook 272.000 huishoudens met een dynamisch energiecontract hierop inspelen. Zij zien een dag van tevoren de uurprijzen in de app van hun leverancier en kunnen dan bijvoorbeeld de wasmachine of het opladen van de elektrische auto op die momenten inplannen.

Negatieve marktprijzen betekenen niet automatisch dat je als consument met een uurprijzencontract ook daadwerkelijk geld toe krijgt. Je betaalt immers nog wel energiebelasting, btw en een inkoopvergoeding. Pas als de marktprijs onder de -125 euro per megawattuur zakt, is de all-in prijs ook daadwerkelijk negatief. Dat was in (de zomer van) 2023 gedurende 15 uur het geval. Dit jaar is echter de energiebelasting op elektriciteit gedaald en is bovendien het aantal duurzame energiebronnen weer verder toegenomen. We verwachten dan ook dat dit aantal in de loop van het jaar overschreden zal worden.

Voor huishoudens met een dynamisch contract en zonnepanelen zijn negatieve prijzen geen aanleiding voor feestje. Tijdens die uren kost terugleveren van zelfopgewekte stroom aan het net immers geld. Daarvoor kondigden we onlangs al een oplossing aan, in de vorm van Powerplay-aansturing voor zonnepanelen. Powerplay gaat zonnepanelen op momenten met een stroomoverschot op het net tijdelijk uitschakelen, als de klant daarvoor toestemming geeft.

Ook op momenten waarop de stroomprijs ‘gewoon’ positief is, kan het voorkomen dat het beter is om tijdelijk geen stroom aan het net te leveren. Dat komt doordat de uurprijzen gebaseerd zijn op een verwachting van vraag en aanbod, terwijl met name zonnepanelen op de dag zelf voor een onverwachte overvloed aan stroom op het net kunnen zorgen. Op de energiemarkten die realtime de balans op het net moeten handhaven, kunnen de vergoedingen voor het niet-leveren (of opslaan) van overvloedige stroom hoog oplopen. Op die manier verdien je als consument meer aan je zonnepanelen dan bij ‘traditioneel terugleveren’.