Beleid en regelgeving rondom de energietransitie

De energietransitie is in volle gang. Om klimaatverandering tegen te gaan, zijn er verschillende maatregelen en regels opgesteld. In dit artikel vertellen we je meer over de belangrijkste afspraken en plannen. Denk aan het klimaatakkoord, de klimaatdoelen, subsidies en de CO2-heffing. Ook bespreken we hoe Nederland en de EU de energietransitie aanpakken, en wat de toekomst brengt voor de salderingsregeling.

Het klimaatakkoord vormt de basis voor de energietransitie in Nederland. In 2019 werd het Nederlandse klimaatakkoord vastgesteld, gebaseerd op de internationale afspraken uit het Klimaatakkoord van Parijs (2015). Het doel? In 2030 49% minder uitstoot ten opzichte van 1990. In 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen zelfs met 95% afgenomen zijn. De energietransitie vraagt om het overstappen op duurzame energiebronnen, energiebesparing en efficiënter gebruik van grondstoffen.

Beleid in de Europese Unie

De Europese Unie maakt ook grote stappen richting een duurzame toekomst. Het Fit for 55-pakket heeft als doel om in 2030 de CO2-uitstoot met 55% te verminderen. Dit maakt deel uit van de bredere Green Deal, waarmee Europa in 2050 klimaatneutraal wil zijn. Onder dit beleid vallen strenge regels voor de industrie en bouw, en een uitbreiding van het emissiehandelssysteem. Dit dwingt bedrijven om hun uitstoot terug te dringen en zorgt ervoor dat duurzame alternatieven de norm worden.

Beleid in Nederland

Nederland zet vol in op een duurzame toekomst. Tegen 2030 willen we de CO2-uitstoot met 55% verminderen, en in 2050 moet Nederland volledig klimaatneutraal zijn. Dit betekent dat we geen schadelijke broeikasgassen meer uitstoten. Om dit te bereiken, stappen we over op duurzame energie en pakken we de industrie, mobiliteit en woningen aan. Elektrisch rijden, warmtepompen en goede isolatie spelen hierin een belangrijke rol.

De overheid neemt al concrete stappen om de energietransitie vorm te geven. Zo wordt de gaswinning in Groningen afgebouwd en moeten alle huizen en gebouwen in 2050 van het gas af. We schakelen massaal over op warmtepompen, zonnepanelen en betere isolatie. Ook wordt elektrisch rijden gestimuleerd, zodat we minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen.

Subsidies spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Met regelingen zoals de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) en de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) wordt investeren in duurzame energie extra aantrekkelijk. Ook ondernemers profiteren van belastingvoordelen, zoals de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Energie-investeringsaftrek (EIA), die investeren in groene technologieën direct belonen.

In het verleden was er ook een subsidie beschikbaar voor zonnepanelen. Het was toen mogelijk om een landelijke subsidie te krijgen bij aanschaf van zonnepanelen. Daarnaast waren er ook gemeentelijke subsidies beschikbaar, de hoogte hiervan wisselde per gemeente.

Om de uitstoot van CO₂ te verlagen, is er sinds 2021 een CO₂-heffing voor de industrie. Bedrijven die meer CO₂ uitstoten dan hun vastgestelde norm, betalen hiervoor. Zo worden ze gestimuleerd om te investeren in schonere technologieën en hun uitstoot te verminderen. Deze maatregel komt bovenop het Europese emissiehandelssysteem, dat bedrijven dwingt om uitstootrechten te kopen. Hoe meer ze vervuilen, hoe duurder het wordt.

Voor consumenten is er geen directe CO₂-heffing zoals voor de industrie. Toch betalen huishoudens indirect voor hun CO₂-uitstoot via onder andere energiebelastingen.

De salderingsregeling is een belangrijke regeling voor huishoudens met zonnepanelen. Deze regeling is in 2004 ingevoerd om de investering in zonnepanelen aantrekkelijker te maken. Hiermee wordt de stroom die je opwekt en teruglevert aan het net, verrekend met de stroom die je verbruikt. Dit maakt zonnepanelen aantrekkelijk, omdat je minder betaalt voor je elektriciteit.

Deze regeling wordt echter in de toekomst afgeschaft. Naar verwachting zal de salderingsregeling op 1 januari 2027 verdwijnen. Dit betekent dat je minder terugkrijgt voor de stroom die je teruglevert. Hierdoor kan de terugverdientijd van zonnepanelen iets langer worden, maar zonnepanelen blijven een slimme investering. Zonder salderingsregeling wordt het zelf verbruiken van opgewekte zonnestroom steeds belangrijker. Dat maakt ook een thuisbatterij de komende jaren erg interessant, zeker in combinatie met een dynamisch energiecontract.

De energietransitie is in volle gang, en zowel de Nederlandse als Europese overheid zetten stappen om dit te versnellen. Of het nu gaat om strengere regels voor de industrie, subsidies voor huishoudens of het afbouwen van gas, elke maatregel draagt bij aan een duurzame toekomst. Ondanks veranderingen zoals de afbouw van de salderingsregeling, blijft investeren in duurzame oplossingen een goede keuze voor zowel je portemonnee als het klimaat.