Onbalansmarkt

Niet iedereen kent de onbalansmarkt, en nog minder weten dat deze markt een grote rol speelt in ons energienetwerk. Lees wat de onbalansmarkt precies is, hoe de prijsschommelingen ontstaan en of jij als particulier toegang kunt krijgen tot deze markt.

De onbalansmarkt is een energiemarkt. Er zijn meer energiemarkten, zoals de futuresmarkten en day-ahead markten, waar dagen, weken, maanden of zelfs jaren vooruit stroom of gas ingekocht kan worden. Op de onbalansmarkt werkt dat iets anders. De landelijke netbeheerder TenneT is verantwoordelijk om het hoogspanningsnet in balans te houden. Vraag en aanbod van stroom moeten altijd in balans zijn, zodat de spanning op het stroomnet niet te hoog of te laag wordt. Hiervoor heeft TenneT meerdere balanceringsmarkten. Eén daarvan is passieve onbalans, waarbij TenneT een onbalansprijs de markt instuurt voor partijen om te helpen het net te balanceren. Als je stroom levert op momenten dat het nodig is krijg je die onbalansprijs als vergoeding, wanneer je juist tegen de systeembalans ingaat moet je deze onbalansprijs betalen.

Lees  over balanceringsmarkten van TenneT >

De prijzen op de onbalansmarkt kunnen sterk verschillen, afhankelijk van de balans tussen vraag en aanbod. Het weer heeft veel invloed op de prijzen op de onbalansmarkt, omdat we steeds meer stroom met zonnepanelen en windmolens opwekken. Op momenten dat het onverwacht bewolkt of windstil is kunnen de prijzen flink oplopen. Omgekeerd, bij onverwacht zonnig weer of veel wind, kunnen de prijzen dalen.

Je kunt de prijzen hier volgen. Let wel dat er altijd nog correcties kunnen ontstaan op de onbalansprijs. De prijzen op deze pagina zijn in euro/MWh, als je dit deelt door 1000 heb je de prijs  per kWh. Een hoge piek van 1800 euro/MWh betekent dus ongeveer 1,80 euro/kWh. De Zonneplan Nexus thuisbatterij heeft een vermogen van 10kW, dus je kan in een kwartier tijd dus ruim 4 euro verdienen.

In principe is de onbalansmarkt gericht op grote spelers zoals energieproducenten en -leveranciers. Maar met de komst van slimme technologieën en energiemanagementsystemen, wordt het ook voor particulieren mogelijk om indirect deel te nemen aan deze markt. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het gebruik van thuisbatterijen.

Thuisbatterijen, zoals de Zonneplan Nexus, spelen een interessante rol in de relatie met de onbalansmarkt. Door energie op te slaan wanneer deze goedkoop is (bijvoorbeeld tijdens een overschot aan zonne-energie) en deze weer vrij te geven wanneer de prijzen hoog zijn, kunnen huishoudens besparen op hun energiekosten en bijdragen aan de stabiliteit van het net. Bovendien kunnen aanbieders van thuisbatterijen afspraken maken met energieleveranciers om het opgeslagen vermogen beschikbaar te stellen voor balancering van het net, waardoor ze indirect deelnemen aan de onbalansmarkt.

Lees alles over hoe de Nexus thuisbatterij werkt >

Naast de onbalansmarkt bestaan er meerdere energiemarkten, elk met hun eigen functie. De dag- en termijnmarkten zijn hier voorbeelden van. Op de dagmarkt wordt elektriciteit verhandeld voor de korte termijn (de volgende dag), terwijl op de termijnmarkt contracten voor langere perioden worden afgesloten. Deze markten bieden energieproducenten en -leveranciers de mogelijkheid om hun risico’s te managen en in te spelen op verwachte prijsontwikkelingen.

De onbalansmarkt en de andere energiemarkten samen zorgen voor een stabiel en betrouwbaar elektriciteitssysteem. Ze maken het mogelijk om flexibel in te spelen op schommelingen in vraag en aanbod.