Verschil variabele en vaste tarieven

Rosalie Snoeken

Rosalie Snoeken

Laatst bewerkt:

Er zijn verschillende soorten energiecontracten waaruit je kunt kiezen, zoals een vast tarief, variabel tarief en dynamisch energietarief. Maar wat zijn precies de verschillen tussen deze tarieven en welke voor- en nadelen brengen ze met zich mee? In dit artikel zullen we deze vragen beantwoorden en je helpen bij het kiezen van het juiste energietarief dat past bij jouw behoeften en budget.

Verschillen tussen vast, variabel en dynamisch tarief

Laten we beginnen met een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen een vast, variabel en dynamisch tarief.

  • Vast tarief
    • Stabiele prijs gedurende de looptijd van het contract
    • Vaste maandelijkse kosten
    • Geen prijsschommelingen tijdens het contract.
  • Variabel tarief
    • Flexibele prijs die kan veranderen gedurende de looptijd. Dit verschilt per energieleverancier, maar gebeurt vaak per kwartaal, halfjaar of jaarlijks.
    • De prijs kan hierbij zowel stijgen als dalen. Dit is afhankelijk van de prijsschommelingen op de energiemarkt.
  • Dynamisch tarief
    • Variabele prijs op basis van de energiemarkttarieven. Vraag en aanbod bepaalt de prijs.
    • Prijzen kunnen sterk fluctueren per uur (stroom) of dag (gas)
    • Mogelijkheid om te profiteren van lagere stroomprijzen in daluren
    • Mogelijkheid om te profiteren van negatieve stroomprijzen

Voor- en nadelen van een vast tarief

Bij een vast energietarief heb je gedurende de looptijd van het contract een stabiele prijs. Je weet daardoor precies wat je maandelijks aan energiekosten kunt verwachten tijdens de looptijd van het energiecontract. Dit maakt het makkelijker om je budget te plannen en financiële zekerheid te hebben. Het zorgt ervoor dat je beschermd bent tegen eventuele prijsstijgingen. Je maakt gedurende dag geen gebruik van goedkopere groene stroom, maar mochten de prijzen langdurig gaan stijgen merk je dit niet.

Een nadeel van een vast tarief is echter dat je niet gemakkelijk je contract kunt opzeggen. Je moet dan namelijk een opzegboete betalen. Dit komt doordat de energieleverancier inkomsten misloopt wanneer je eerder weggaat dan afgesproken. De hoogte van de opzegboete verschilt per energieleverancier en is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de resterende looptijd van het contract en de hoogte van de opzegvergoeding die in het contract is opgenomen.

Wanneer je na 1 juni 2023 je energiecontract hebt afgesloten gelden er andere regels voor de opzegboete. Je betaalt dan voor het verlies dat de leverancier lijdt doordat jij opzegt. In onderstaand rekenvoorbeeld laten we je zien hoe dit werkt.

Rekenvoorbeeld

Stel je hebt een jaarcontract afgesloten voor een geschat gasverbruik van 1000 kuub gas tegen een prijs per kuub van €1,50. Je verwachte jaarverbruik voor stroom is 1500 kWh. Dit neem je af tegen een prijs van €0,45 per kWh. Na 3 maanden wil je je contract opzeggen, omdat je ergens anders goedkoper kunt afsluiten. Je hebt dan 250 kuub en 400 kWh verbruikt. Dan resteert er nog 750 kuub gas en 1100 kWh die je zou afnemen tegen een tarief van €1,50 per kuub en €0,45 per kWh. De energieleverancier rekent aan nieuwe klanten €1,25 per kuub gas en €0,35 per kWh.

De schade voor de energieleverancier is dan €1,50 – €1,25 = €0,25 per kuub gas en €0,45 – €0,35 = €0,10 per kWh stroom.
De opzegboete wordt dan (750 X €0,25) €187,50 + (1100 X €0,10) €110 = €297,50.

Voor- en nadelen van een variabel tarief

Een variabel tarief kan voordelig zijn als de energieprijzen dalen. Je kunt dan profiteren van lagere tarieven en besparen op je energiekosten. Een variabel tarief biedt meer flexibiliteit, omdat je je energiecontract makkelijker kunt opzeggen dan bij een vast energiecontract. Een nadeel van een variabel tarief is dat het minder zekerheid biedt. De prijzen kunnen namelijk per periode (kwartaal, halfjaar of jaarlijks) hoger of lager worden. Dit kan lastig zijn als je op zoek bent naar stabiliteit in je energierekening.

Voor- en nadelen van een dynamisch tarief

Een dynamisch energiecontract is een energiecontract waarbij de prijzen automatisch aangepast worden aan de marktprijzen op de spotmarkt voor energie. Op deze spotmarkt wordt de prijs voor stroom bepaald per uur. Voor gas wordt de prijs bepaald per dag. Dit wordt gedaan op basis van de hoeveelheid wind- en zonnestroom. Hoe meer wind en zon, hoe lager de energieprijs. Met een dynamisch energietarief kun je dagelijks profiteren van goedkope, groene uren.

Daarnaast kun je met een dynamisch tarief profiteren van negatieve stroomprijzen. Dit zijn uren waarin het aanbod van stroom hoger is dan de vraag naar stroom. In die uren wordt je betaald voor het verbruiken van energie. Je kunt hier goed van profiteren wanneer je flexibel bent in het verbruiken van energie. Dit kun je bijvoorbeeld apparaten doen met apparaten die je kunt instellen met een timer, zoals je wasmachine of vaatwasser.

Een nadeel van een dynamisch tarief kan zijn dat de energieprijzen erg fluctueren. Wanneer je je energieverbruik slecht kunt sturen kan dit lastig zijn, omdat je vooral tijdens de piekuren te maken kunt hebben met hogere tarieven.

Wat is goedkoper: een vast, variabel of dynamisch tarief?

De vraag welk tarief het goedkoopst is, hangt af van verschillende factoren, zoals je energieverbruikspatroon, de ontwikkelingen op de energiemarkt en je persoonlijke voorkeuren. Een vast tarief biedt stabiliteit, een variabel tarief geeft flexibiliteit en met een dynamisch tarief kan je profiteren van prijsschommelingen. Er is geen eenduidig antwoord dat voor iedereen geldt.

Echter is uit onderzoek van Zonneplan gebleken dat de doorsnee Nederlander in 2022 gemiddeld €2,14 euro per kuub gas en €0,53 euro per kWh stroom heeft betaald. Dit is respectievelijk 18 en 31 procent meer dan huishoudens met een dynamisch energiecontract.

Grafiek die verschil weergeeft tussen dynamische en vaste energieprijzen

Ontdek dynamische energietarieven van Zonneplan

Met een dynamisch energiecontract van Zonneplan kun jij jouw energierekening verlagen. Zonneplan Energie biedt meer dan alleen dynamische energieprijzen. Via de Zonneplan app helpen we je om je energieverbruik te verplaatsen naar de goedkoopste momenten met wind- en/of zonnestroom. Hierdoor kan je profiteren van groene, betaalbare stroom. Meer weten over Zonneplan Energie?

Ontdek hoeveel jij kunt besparen met een dynamisch energietarief.

Ontdek hoeveel jij kunt besparen

Rosalie Snoeken

Rosalie Snoeken

Marketingmedewerker

Rosalie Snoeken is een van de auteurs op de website van Zonneplan. Zij is gespecialiseerd in onder andere zonnepanelen, dynamische energie en laadpalen.

Opgeleid in de Zonneplan Academy