CO₂-uitstoot bij productie van zonnepanelen

Zonnepanelen zorgen voor minder CO₂-uitstoot. Dat is een statement waar in principe geen speld tussen te krijgen is. Iedere kilowattuur zonnestroom die we opwekken zorgt er immers voor dat een vervuilende gas- of kolencentrale dat niet hoeft te doen. Desondanks is er vanuit klimaatsceptische hoek nog regelmatig de nodige kritiek. Want hoe zit het nou toch met de CO₂-uitstoot van zonnepanelen als het op de productie aankomt? Laten we die vraag eens beantwoorden.

Zonnepanelen zijn bezig aan een enorme opmars. Inmiddels (2021) beschikken meer dan een miljoen Nederlandse huishoudens over hun eigen energiebron op hun dak. Maar waar iets goed gaat, worden er al gauw kanttekeningen geplaatst. Want doen we het wel echt om te verduurzamen of zijn zonnepanelen slechts een manier om over de rug van ‘duurzaam bezig zijn’ goed te verdienen?

De gedachte die achter dit argument schuilgaat is dat er bij de productie van zonnepanelen CO₂ vrijkomt. Veel CO₂ zelfs, aldus critici. Dat zit ‘m dan vooral in het omzetten van silicium in werkende zonnecellen. Hiervoor moet het bestanddeel siliciumoxide als het ware met behulp van hitte gesplitst worden, om silicium als bruikbaar bestanddeel te kunnen scheiden van oxide. Daarna dient het silicium nog weer gezuiverd en tot slot in de juiste vorm gezaagd worden. Met name het verhitten en het destilleren (zuiveren) vergt veel energie. En doordat het gros van de zonnepanelen in China wordt gefabriceerd, waar men nog veelal kolen gebruikt om elektriciteit te stoken, kent dit energiegebruik nogal wat CO₂-uitstoot.

Het feit dat er bij de productie van zonnepanelen CO₂-uitstoot plaatsvindt valt dus niet te betwisten. Dit geldt overigens ook voor elektrische auto’s, warmtepompen en welke andere duurzame oplossing dan ook. Het antwoord op de kritiek die hierop geuit wordt is echter even simpel als helder: is het beter om niets te doen? Is het beter om alles bij het oude te laten en door te gaan met op dagelijkse basis CO₂ de lucht in te schieten om in onze energiebehoefte te kunnen voorzien?

Uiteindelijk is het inderdaad zo dat zonnepanelen in beginsel niet CO₂-neutraal zijn. De ‘duurzame terugverdientijd’ valt echter reuze mee. Op dit moment is het zo dat zonnepanelenbezitters de eerste kleine twee jaar bezig zijn om de CO₂-uitstoot bij de productie van de zonnepanelen ‘terug te verdienen’. Deze terugverdientijd wordt steeds korter, omdat productieprocessen almaar efficiënter worden. Uitgaande van het gegeven dat zonnepanelen minimaal 25 jaar en in de toekomst waarschijnlijk nog veel langer meegaan, voorkomt een zonnepaneleninstallatie over zijn totale levensduur al gauw dertien tot vijftien keer meer CO₂-uitstoot dan dat deze veroorzaakt. Of anders gezegd: na twee jaar weet je zeker dat jouw zonnepanelen niets anders doen dan CO₂-uitstoot verminderen.

Tot slot doen sommige producenten actief aan het compenseren van de CO₂-uitstoot die bij de productie van zonnepanelen ontstaat. Dat wil zeggen dat er voor ieder geproduceerd paneel een X-aantal bomen geplant wordt, die idealiter dezelfde hoeveelheid CO₂ zouden opnemen die met het maken van het paneel gepaard gaat. Welke producenten dit doen en in welke mate is echter niet helemaal duidelijk en CO₂-compensatie blijft een enigszins vaag begrip. In bovenstaande uitleg over de terugverdientijd hebben we deze mogelijkheid dan ook niet meegenomen. Feit is echter wel dat een CO2-gecompenseerd product altijd beter is dan eenzelfde product waar geen enkele rekening is gehouden met de CO₂-emissie tijdens de productie.

Lees ook ons persbericht: Wind- en zonnestroom verpulveren opbrengstrecord in 2022: 18 procent minder CO₂-uitstoot. “In 2022 werd er in Nederland liefst 25 procent meer wind- en zonnestroom opgewekt dan in 2021. In totaal wekten windturbines en zonnepanelen 34 terawattuur (TWh) aan CO₂-vrije stroom op, goed voor ruim een derde van de totale elektriciteitsmix. Gascentrales produceerden afgelopen jaar daarentegen 6 TWh minder dan in 2021. Daardoor nam de CO₂-uitstoot als gevolg van elektriciteitsproductie met ruim 18 procent af.”