Zonneplan Energie-klant had prijsplafond niet nodig in 2023

In 2023 brak het dynamische energiecontract definitief door. Het aantal huishoudens met zo’n energiecontract steeg van 72 duizend naar ruim 230 duizend. Zij bespaarden de overheid gemiddeld 578 euro per huishouden, doordat zij geenzins aanspraak hoefden te maken op het prijsplafond. Dat blijkt uit onze klantdata en berekeningen die wij deden.

Voor ingang van het prijsplafond schatte de overheid de kosten ervan op 23,5 miljard. Het goede nieuws is, volgens onze berekeningen, dat dit in de praktijk aanzienlijk minder blijkt te zijn: ‘slechts’ 4,2 miljard. Deze schatting is gebaseerd op het verwachte verbruik en de gemiddelde tarieven per maand volgens het CBS. Desondanks moeten we concluderen dat deze kosten overbodig zouden zijn geweest wanneer elk huishouden gebruikgemaakt zou hebben van een dynamisch energiecontract, zoals Zonneplan Energie. Waar de prijzen van vaste en variabele contracten de eerste helft van het jaar nog boven het plafond uitstegen, bleven de marktprijzen waarop dynamische tarieven gebaseerd worden het hele jaar daaronder.

Dynamisch energiecontract 28% goedkoper

Gemiddeld genomen betaalden huishoudens met een dynamisch energiecontract bij Zonneplan dit jaar 29 cent per kilowattuur (kWh) stroom. De doorsnee Nederlander met een vast of variabel contract betaalde 40 cent, een verschil van 28 procent. Voor gas is het relatieve verschil hetzelfde: 1,66 euro om 1,19. Dat verschil werd vooral gemaakt in de eerste maanden van het jaar, toen het nog koud was en het verbruik dus hoog was. Prijzen van vaste en variabele contracten lagen toen rond de 2,40 euro, dynamische contracten kostten gemiddeld de helft.

De lagere gasrekening voor huishoudens met een dynamisch contract wordt dus verklaard doordat de marktprijzen eenvoudigweg aanzienlijk lager uitvielen dan de tarieven die traditionele energieaanbieders hun klanten rekenden. Voor elektriciteit geldt dit ook, maar daarnaast hadden dynamische gebruikers ook zelf invloed op hun prijzen. Uit onze data blijkt namelijk dat zij aantoonbaar vaker hun wasmachine of vaatwasser ‘s middags of ‘s nachts aanzetten, wanneer stroom doorgaans het goedkoopst is. Dit patroon is bij huishoudens met een grootverbruiker, zoals een warmtepomp of elektrische auto, nog duidelijker terug te zien.

In 2024 is het prijsplafond niet langer van kracht. De effecten daarvan zullen achteraf moeten blijken. Onze energiespecialist Glenn van der Linde durft echter een voorspelling wel aan. Hij verwacht dat de actuele gasprijs, rond de 35 cent per kuub, redelijk stabiel blijft. Inclusief de verhoogde energiebelasting in 2024 kom je dan uit rond de 1,20 euro. “Er kan natuurlijk altijd iets onverwachts gebeuren, maar een prijsexplosie zoals vorig jaar kan ik me niet voorstellen. Alternatieven voor Russisch gas zijn inmiddels gevonden, de gasvoorraden zijn goed gevuld en vooralsnog lijkt het een milde winter te worden”, aldus Van der Linde. Door de groei van hernieuwbare energie zullen de stroomprijzen in 2024 vermoedelijk lager uitvallen. “Grote kans dat het aantal uren met negatieve stroomprijzen – dit jaar waren het er 272 – daardoor ook weer zal toenemen.”