Zijn zonnepanelen nu en na 2027 rendabel?

Terugleverkosten bij steeds meer energieleveranciers en vanaf 2027 niet meer salderen: zijn zonnepanelen daardoor financieel gezien nog wel interessant? Wij zetten de belangrijkste cijfers op een rij. Hiermee tonen we feitelijk aan dat de paniek over de voorgenomen maatregelen ongegrond is. Wie in 2024 zonnepanelen laat plaatsen, verdient deze binnen zes jaar terug.

In het kort:

• Zonnepanelen blijven financieel aantrekkelijk ondanks de invoering van terugleverkosten en de mogelijke afschaffing van de salderingsregeling vanaf 2027.
• Wie in 2024 zonnepanelen plaatst, kan deze binnen zes jaar terugverdienen.
• Het verbod op terugleverkosten zodra de salderingsregeling stopt, voorkomt dubbele kosten voor huishoudens.
• Zelfconsumptie blijft een belangrijke factor in het besparen op energiekosten, waardoor de besparingen aanzienlijk blijven.
• Zowel met dynamische als vaste energiecontracten levert het investeren in zonnepanelen substantiële voordelen op.
• De verwachte daling van de energiebelasting tot 2030 vermindert de impact van het wel of niet hebben van de salderingsregeling.

Sinds eind 2023 voeren steeds meer energiebedrijven zogeheten ‘terugleverkosten’ in. Consumenten met zonnepanelen die stroom aan het net leveren, krijgen daardoor een lagere vergoeding voor deze stroom. Hiermee reageren energieleveranciers op de hoge kosten die klanten met zonnepanelen hen opleveren, onder meer als gevolg van de salderingsregeling. Halverwege mei 2024 kwam het bericht dat het nieuwe kabinet van plan is om deze salderingsregeling per 2027 af te schaffen. Kortom: twee maatregelen die zonnepanelen minder rendabel maken, wat tot de nodige onrust heeft geleid onder (potentiële) zonnepanelenbezitters.

De invoer van terugleverkosten is dus een reactie van energiebedrijven op het voortbestaan van de salderingsregeling. Daarom besloot de Tweede Kamer dat terugleverkosten verboden worden zodra de salderingsregeling stopt. Huishoudens met zonnepanelen zullen dus niet met beide zaken tegelijk te maken krijgen.

Verder is het niet zo dat de invoering van terugleverkosten betekent dat je dus onderaan de streep moet gaan betalen voor de stroom van jouw zonnepanelen. De salderingsregeling verplicht energieleveranciers immers om jou dezelfde vergoeding te betalen voor je teruggeleverde stroom, als het tarief waarvoor je ook stroom van het net afneemt. Dat is bijvoorbeeld 32 cent per kilowattuur. Daar gaat bij leveranciers die terugleverkosten hanteren echter nog weer een bedrag af. In het geval van Essent bijvoorbeeld 11,5 cent per kWh.

Ondanks dat de term ‘terugleverkosten’ suggereert dat je gaat betalen voor je opgewekte stroom, krijg je nog steeds gewoon een vergoeding voor je zonnestroom. In dit voorbeeld is dat onderaan de streep nog steeds 20,5 cent per kWh. Van daadwerkelijk betalen voor je opgewekte zonnestroom is dus geen sprake.

Tot nu toe hebben we het voornamelijk over de waarde van de stroom die je teruglevert. Maar minstens zo belangrijk is de stroom die je direct in huis verbruikt. Dat is immers de goedkoopste stroom die er is. Je hoeft deze stroom niet meer af te nemen van het net en hierdoor betaal je helemaal niets voor deze stroom. Geen energiebelasting, geen winstmarges, geen boetes. Gewoon gratis stroom direct vanuit je zonnepanelen naar je huis.

Met elke kilowattuur die je direct van je zonnepanelen verbruikt, bespaar je bij de huidige energietarieven dus gemiddeld 32 cent. En vergis je niet: een set van tien zonnepanelen dekt al snel 40 procent van het jaarlijkse energieverbruik. Bij een jaarlijks verbruik van 3500 kilowattuur besparen zonnepanelen je hiermee al 448 euro per jaar. Dat staat dus volledig los van wel of niet salderen en wel of geen terugleverkosten.

Stel dat je jaarverbruik 3500 kWh is en je hebt een set van 10 panelen, dan wek je op jaarbasis 4530 kWh op. Bij een verbruik van 3500 kWh bespaar je, zoals je hierboven las, al 448 euro per jaar doordat je een deel van je zelfopgewekte stroom (1400 kWh) direct in huis verbruikt. Je neemt met zonnepanelen dus nog maar 2100 kWh van het net af. Dit mag je volledig salderen, waarmee je dus 2100 x 0,32 = 672 euro per jaar bespaart. Voor de overige 1030 kWh die je teruglevert aan het net krijg je een terugleververgoeding. Bij de meeste traditionele energieleveranciers krijg je zo’n 5 cent per kWh uur voor dit overschot aan zonnestroom, wat dus nog eens neerkomt op een vergoeding van 51 euro per jaar. In totaal zou je met deze set zonnepanelen dus zo’n 1171 euro verdienen.

Daar gaan tegenwoordig in veel gevallen nog de terugleverkosten af. Bij Eneco gaat er bijvoorbeeld nog 11,5 cent per kWh af voor de zonnestroom die je teruglevert. In het voorbeeld hierboven lever je in totaal 3130 kWh terug op jaarbasis, wat je dan 360 euro aan terugleverkosten zou opleveren. Trek je dat af van de 1171 euro die de zonnepanelen je opleveren, dan blijft er onderaan de streep nog altijd een forse besparing van 811 euro per jaar over.

Ook met een terugleverheffing bespaar je dankzij zonnepanelen dus nog altijd bijna driekwart van je totale elektriciteitskosten. En dat 25 tot 30 jaar lang. Bovendien: zou je halverwege 2024 de set zonnepanelen uit dit voorbeeld aanschaffen, dan heb je deze al voor 48 procent terugverdiend wanneer de salderingsregeling per 1 januari 2027 afgeschaft wordt.

Het afschaffen van de salderingsregeling is immers de tweede ingrijpende gebeurtenis die boven de markt hangt. Wat betekent dit voor het rendement van zonnepanelen?

Om die vraag te beantwoorden is het belangrijk goed te begrijpen waar de salderingsregeling betrekking op heeft. Salderen houdt in dat je de stroom die je van je leverancier afneemt mag wegstrepen tegen de stroom die je teruglevert. Dit tot maximaal de hoeveelheid stroom die je op jaarbasis afneemt. Lever je meer stroom terug? Dan krijg je voor dat overschot een kale terugleververgoeding, die de leverancier zelf mag bepalen.

Hierbij spelen twee factoren een rol:

• De salderingsregeling verplicht energieleveranciers voor teruggeleverde stroom hetzelfde tarief te betalen als het tarief waarvoor de klant stroom afneemt;
• Door de salderingsregeling hoeft de consument geen energiebelasting te betalen over de afgenomen stroom die hij mag verrekenen met de stroom die hij heeft teruggeleverd.

Als er straks niet meer gesaldeerd mag worden, mogen energieleveranciers dus zelf bepalen welk tarief jij ontvangt voor stroom die je teruglevert. Dat geldt dus voor álle teruggeleverde stroom, niet alleen voor een eventueel overschot. Wel is de verwachting dat de politiek hier een minimum voor instelt. In het vorige wetsvoorstel voor afbouw van de salderingsregeling was bijvoorbeeld opgenomen dat het teruglevertarief minimaal 80 procent van het kale afnametarief moest bedragen.

Dan de energiebelasting. Daarvoor geldt: hoe hoger de belasting, hoe groter de impact van wel of niet salderen. Echter, in de Rijksfinanciën is op Prinsjesdag 2023 vastgelegd dat de energiebelasting op elektriciteit tot en met 2030 juist stapsgewijs afneemt, van bijna 11 cent per kWh (inclusief btw) in 2024 naar bijna 8 cent in 2030. Dit om de consument ertoe te verleiden verder te elektrificeren. Op een verbruik van 3500 kWh per jaar scheelt deze afname van de energiebelasting al 62 euro per jaar wat je, ook met behoud van de salderingsregeling, niet meer kunt salderen.

Bij het berekenen van het effect van niet meer salderen nemen we dit afbouw pad van de energiebelasting mee. Verder weten we natuurlijk niet wat de energieprijzen in de toekomst gaan doen, terwijl dit wel een belangrijke rol speelt in de berekening. Daarom baseren we ons op de betrouwbare marktdata van de Dutch Power Base Futures – de marktprijzen die energiebedrijven nu betalen om energie voor de komende jaren in te kopen – om de toekomstige prijzen te benaderen. Ook de toekomstige ontwikkeling van dynamische energietarieven leiden we daarvan af. Dit is de meest betrouwbare en logische benadering die mogelijk is.

Zoals hieronder te zien is verlagen zonnepanelen je energierekening bij een vast contract met meer dan 650 euro per jaar. Het uitgangspunt is wederom een verbruik van 3500 kWh per jaar en een set van 10 zonnepanelen van 440 Wattpiek. Zowel terugleverkosten tot 2027 als het stoppen van de salderingsregeling vanaf 2027 zijn hierin meegenomen.

De cijfers laten zien dat je zowel met vaste als met wisselende stroomprijzen fors kunt besparen met zonnepanelen. Nu en in de toekomst. Heb je een vast energiecontract en besluit je in 2024 zonnepanelen te laten installeren? Dan bespaar je daar de komende tien jaar gemiddeld 650 euro per jaar mee op je energierekening. Je verdient je zonnepanelen naar verwachting na iets meer dan 5 jaar terug.

Besluit je daarnaast over te stappen naar een dynamisch energiecontract? Dan loopt de jaarlijkse besparing zelfs op tot 830 euro, met een terugverdientijd van minder dan 5 jaar.

Heb je al een dynamisch contract, maar nog geen zonnepanelen? Dan kun je na het aanschaffen van zonnepanelen rekenen op een jaarlijkse besparing van 470 euro en een terugverdientijd van 8 jaar. Dat zijn uiteraard nog altijd meer dan gunstige cijfers, maar wel wat minder indrukwekkend dan bij een vast contract. De reden daarvoor is het feit dat je – ook zonder zonnepanelen – gemiddeld genomen al bijna 350 euro per jaar bespaart met dynamische prijzen ten opzichte van een vast contract. Je initiële kosten zijn dus al lager, waardoor er ook minder valt te besparen.

Overweeg je nu nog geen zonnepanelen, maar mogelijk wel over een paar jaar? Dan heb je niet meer te maken met terugleverkosten, maar wil je wel weten wat de impact van het einde van de salderingsregeling is. De cijfers zijn dan grotendeels vergelijkbaar met de situatie van nu. Stel dat je in 2027 10 zonnepanelen laat plaatsen, dan bespaar je met een vast energiecontract 600 euro per jaar. Uitgaande van de huidige prijs van 4200 euro voor deze set, verdien je ze ook dan dus binnen zes jaar terug. Een dynamisch energiecontract is ook in deze situatie de voordeligste optie.

Kortom: ondanks de invoering van terugleverkosten en de mogelijke afschaffing van de salderingsregeling vanaf 2027, blijven zonnepanelen financieel aantrekkelijk. Onze analyse toont aan dat wie in 2024 zonnepanelen plaatst, deze binnen zes jaar kan terugverdienen. Het verbod op terugleverkosten zodra de salderingsregeling stopt, zorgt ervoor dat huishoudens niet met dubbele kosten worden geconfronteerd. Daarnaast blijft zelfconsumptie een belangrijke factor in het besparen op energiekosten, waardoor de besparingen aanzienlijk blijven. Zowel met vaste als dynamische energiecontracten levert het investeren in zonnepanelen substantiële voordelen op, waardoor de paniek rondom de nieuwe maatregelen ongegrond is.