Ruim helft van Nederland checkt energieverbruik zelden of nooit

Hoewel acht op de tien huishoudens inmiddels inzicht hebben in hun energieverbruik, kijkt de meerderheid daar nauwelijks naar. Uit onderzoek van Zonneplan onder 1575 Nederlanders blijkt dat ruim de helft hooguit eens per maand het eigen energieverbruik controleert. Slechts een op de vijf doet dat dagelijks, meestal via een app van de energieleverancier of een P1-meter.

Zonneplan ziet een duidelijk verschil tussen huishoudens met een dynamisch energiecontract en degenen met een vast of variabel contract. Bij dynamische contracten controleert de helft van de gebruikers het verbruik dagelijks of vaker, tegenover slechts een vijfde bij vaste of variabele contracten. “Zodra mensen direct zien wat stroom kost op elk moment van de dag, wordt energie weer iets tastbaars”, zegt Rens Vonk van Zonneplan. “Dat stimuleert bewust verbruik en verlaagt daarmee de rekening.”

De belangrijkste cijfers:

• 52% checkt hooguit eens per maand; 15% zelfs helemaal nooit.
• 21% kijkt dagelijks; 4% zelfs meerdere keren per dag.
• 70% heeft inzicht via een app, 11% via SlimmeMeterPortal.
• 50% van dynamische gebruikers kijkt dagelijks of vaker.
• Slechts 19% van de huishoudens met een vast/variabel contract kijkt dagelijks.

Verbruiksinzicht leidt tot energiebesparing

Eerder onderzoek laat zien dat inzicht in energieverbruik daadwerkelijk aanzet tot energiebewuster gedrag. Met name realtime feedback – via een app of bijvoorbeeld een display dat aan de muur hangt – zorgt ervoor dat mensen hun gedrag aanpassen, zoals apparaten uitzetten of stroom verplaatsen naar goedkopere momenten. Gemiddeld leidt dit tot een besparing van zo’n 5 tot 10 procent, zo blijkt uit zowel Nederlands als internationaal onderzoek. Het effect is het grootst als de informatie duidelijk, direct zichtbaar en regelmatig beschikbaar is.

Dynamisch contract structureel voordeliger

Dat verbruiksinzicht is standaard bij veel dynamische energiecontracten, waarbij de stroomprijzen elk uur wisselen en de gasprijs dagelijks varieert. Desondanks is zo’n contract ook voordeliger zonder gedragsaanpassing, zo bleek onlangs uit een onderzoek van adviesbureau Roland Berger. Dat ging uit van een standaardverbruiksprofiel en liet zien dat in het afgelopen jaar alle onderzochte typen huishoudens goedkoper uit waren met een dynamisch contract dan met een vast of variabel contract.

Volgens de meest recente Monitor Consumentenmarkt Energie van de ACM hebben inmiddels minimaal 540.000 Nederlandse huishoudens een dynamisch energiecontract: een toename van 120% in twee jaar tijd. Ook de politiek ziet daarvan het voordeel in. In de nieuwe Energiewet is namelijk opgenomen dat alle grote leveranciers (met minimaal 200.000 klanten) vanaf 2026 een dynamisch contract moeten aanbieden.